2011n Bill Gates-ek X Saria sortu zuen: Komuna Berrasmatzeko Erronka. Lehiaketa martxan jarri zenetik, hainbat prototipo aurkeztu dira. Denak dira gai hondakinak tokian bertan prozesatzeko, beraz, ez da beharrezkoa ur kopuru handiak erabiltzea hondakin horiek tratamendu-lantegi batera eramateko.

Prototipo gehienak autonomoak dira eta ez dute behar estoldarik, baina ematen du eraikin txikietan edo biltegiratze-edukiontzietan kokatutako komun arruntak direla. NEWgenerator komunak, Florida Hegoaldeko unibertsitatean (AEBak) diseinatua izan denak, kutsagarriak iragazten ditu bakterioak eta birusak baino poro txikiagoak dituen mintz anaerobiko batekin. Egoitza Connecticuten (AEBak) duen Biomass Controls proiektuak garraio-edukiontzi baten tamainako birfindegi bat sortu du, hondakinak berotzen dituena karbono askoko material bat sortzeko, besteak beste, ongarri gisa erabili daitekeena.

Dena den, komun horiek ez dute funtzionatzen egoera guztietan. Biomass Controls produktua, adibidez, bereziki diseinatua dago egunero milaka erabiltzaile izateko, eta ez da oso egokia herri txikietarako. Aldiz, Duke Unibertsitatean (AEBak) eginiko prototipoa etxe gutxi batzuetako biztanleek bakarrik erabil dezakete.

Hala, orain erronka da prototipo horiek merkatzea eta egokitzea, tamaina desberdinetako komunitateetan funtziona dezaten. “Ondo dago bizpahiru unitate eraikitzea, baina teknologiak benetako eragina izan dezan munduan, unitateak masan ekoitzi behar dira” ohartarazi du Daniel Yeh-k, Florida Hegoaldeko Unibertsitateko irakasle laguntzaileak eta NEWgenerator lantaldearen zuzendariak.

technologyreview.es