Felipe V.a erregeari zuzendutako gutun hori eta beste sorpresa asko ere aurkitu ditu Carabela-k, Valentziako Unibertsitate Politeknikoko (UPV) zientzialariek eta Ondare Historikoaren Andaluziako Institutuko Urpeko Arkeologia Zentrokoek elkarrekin garatu duten adimen artifizial eta ikaskuntza automatikoko (machine learning) proiektuak.

Indietako Artxibo Nagusiko eta Cadizko Artxibo Historiko Probintzialeko 125.000 dokumenturekin probatu da proiektua. Dokumentu horietan eta Espainiako Itsas Armadaren Errege Artxiboan gordeta daude Espainiako itsas merkataritzarekin eta esplorazioarekin lotutako XVI eta XIX. mende arteko ehunka milioika paper-sorta, gutun eta eskuizkribu.

Nahiz eta dokumentu horiek digitalizazio-prozesuan dauden, digitalizatuta egonik ere, arkeologo eta historialariek urteak beharko lituzkete aurkitu nahi duten informazioa bilatzeko; lehenbizi jakin behar dute zer bilatu behar duten eta non, eta, gero, garai bakoitzeko idazkera korapilatsuak argitu.

Baina gauza bat da transkribatzea eta bestea bilatzea. Carabela proiektuko ikerlariek lortu dutena da adimen artifizialaren bidez minutu gutxitan aurkitzea historialari batek urtetako lanarekin bilatzen duena. Bilatzaile bat erabili dute horretarako, edozein erabiltzailek baliatu dezakeena edozein gai edo antzinatasuneko artxibo bateko informazio mataza askatzeko. Teknologia horri esker, erabiltzaileak bilaketak egiten ditu artxiboetan Googlen egingo balitu bezala.

diariovasco.com