2024ko txostenak erakusten du bultzada handia eman zaiola Bizkaiko jarduera berritzaileari. Produktu eta zerbitzuen berrikuntzak hazkunde nabarmena izan du, bai barne-erabilerarako bai merkaturako proposamenetan aurrerapenak egin baitira. Berrikuntzan ere gero eta dibertsifikazio handiagoa ikusten da, antolaketa- eta marketin-prozesuak barne. Joera horrek 2023an hasitako egonkortzearekin jarraitzen du, 2022an gorakada izan ondoren, COVID-19 pandemiaren inpaktu negatiboen eta nazioarteko tentsioen ondoren susperraldiak markatutako urtea.

BIZKAIKO BERRIKUNTZA INDIZEA
Berrikuntza-indizeak urteetako beherakadaren osteko susperraldia islatzen du. Berrikuntza-maila handiak edo oso handiak dituzten enpresen ehunekoa % 28,1etik % 32,8ra igo da, eta berrikuntzaren integrazio sistematikoagoa eta egituratuagoa erakutsi du enpresa-estrategian. Aldi berean, berrikuntza-maila baxuko enpresek behera egin dute, enpresa-ekosisteman heldutasun handiagoa sendotuz.

ENPRESETAKO BERRIKUNTZA-MAILA
2018 eta 2021 bitartean enpresa berritzaileen tasak behera egin ondoren, 2022 eta 2023 artean gorakada txiki bat eta egonkortzea izan zuten. 2024an, enpresen % 47,8k berritzailetzat jotzen dute beren burua, hau da, ehuneko 6,7 puntuko igoera 2023tik, 2019ko mailetara hurbilduz. Gainera, enpresen % 61,4k berrikuntzak egin dituzte azken lau urteetan, eta % 31,6k berrikuntzaren "nukleo gogorra" osatzen dute, jarduera berritzaile sistematiko eta jarraituarekin.

BERRIKUNTZA-EREMUAK
Prozesuetako berrikuntzak lidergoan jarraitzen badu ere ( % 35,5etik % 40ra igo da), 2024ko aurrerapen garrantzitsuena produktuen eta zerbitzuen berrikuntzan izan da, % 24tik % 33ra igaro baita, 2019tik izandako mailarik altuena. Horrek barne hartzen ditu bai barne-erabilerarako berrikuntzak ( % 25,4), bai merkaturako berrikuntzak ( % 21,5), eta balio diferentziala sortzeko apustua islatzen du.

Prozesuen barruan, antolakuntzako eta kanpo-harremanetako berrikuntzak nabarmentzen dira, % 14,7tik % 22,2ra igaro baitira. Nagusitasun hori eraldaketa digitalari lotutako produkzio-teknologia berriak sartzearekin lotzen da, arau-aldaketek eta politika publikoek lagunduta.

BERRIKUNTZAREN TRESNAK ETA KUDEAKETA
2024an, berrikuntzaren sistematizazioa hobetu egin zen. Lau enpresa berritzailetik batek berrikuntzako inbertsioaren itzulkina neurtzeko tresnak ditu, eta % 20k I+G+b arloko langileak ditu. Berrikuntzarako aurrekontu espezifikoaren esleipena ere zertxobait hobetu da, % 17,9tik % 18,1era, eta jarduera berritzaileen plangintzan eta finantzaketan konpromiso handiagoa adierazten du.

BERRIKUNTZA SUSTATZEN DUTEN FAKTOREAK
Hauek dira 2024an berritzeko arrazoi nagusiak:

• Enpresa-helburu estrategikoak ( % 53,9), aurreko urtean baino zertxobait txikiagoak.
  Merkatuaren eskariak ( % 53,3), ia egonkor 2023tik.

Lehia ( % 20,9) eta erakundeen laguntzak ( % 15,5) bezalako beste faktore batzuek garrantzia hartzen dute. Bestalde, software-hornitzaileen eragina egonkorra da.

TESTUINGURU EKONOMIKOAREN ERAGINA
Ikerketak, halaber, ekonomiak berrikuntzari nola eragiten dion aztertzen du. Berrikuntza testuinguru ekonomikoarekiko independentea dela uste duten enpresen ehunekoa jaitsi egin da ( % 49,5etik % 44,3ra), ziur asko merkataritza-politiken eta geopolitikaren ondoriozko ziurgabetasunaren ondorioz. Hala ere, % 16,7k soilik aitortzen du berrikuntza-helburuak murriztu dituela ekonomian, urteetako kopururik txikiena, eta horrek erresilientzia erakusten du.

ENPRESA BERRITZAILEAREN PROFILA

Enpresa berritzaileenek zenbait ezaugarri dituzte:

• 20 pertsona baino gehiago plantillan
• Hazten edo sartzen ari den produktuaren oraintsuko sorkuntza edo bizi-zikloa
• Esportazio-jarduera
• Berrikuntzan diharduten langileak
• Kanpoko beste enpresa eta eragile batzuekiko lankidetza

ARRAKASTA BERRITZAILEAREN ERAGINA ETA PERTZEPZIOA

Berrikuntzak egiten dituzten enpresa gehienek onura positiboak ekartzen dituzte:

• % 92,7k aldeko eragina izan du.
• % 74,7k "eragin handiko" onurak adierazten ditu.

Hala ere, erabateko arrakastaren pertzepzioa % 71etik % 63,8ra jaitsi da, ziur asko produktu eta zerbitzuetako berrikuntzei lotutako arrisku handiagoaren ondorioz.

BERRITZAILEAK EZ DIREN ENPRESAK

2024an, enpresen % 52,2k ez du jarduera berritzailerik egin, eta murrizketa nabarmena izan da 2023ko % 58,9arekiko. Ez berritzeko arrazoi nagusiak merkatuaren dinamismorik eza ( % 42,7) eta, neurri txikiagoan, kostua ( % 12,9) dira, nabarmen jaitsi baita.

Berritzeko asmoari dagokionez, berritzeko premiarik ikusten ez duen ehunekoa % 28,5era jaitsi da, baina berritzeko interesa % 13,2ra igo da pixka bat, eta oraindik balantze negatiboa egin du arlo horretan.

ERRONKAK ETA ETORKIZUNERAKO AUKERAK

Erronkak erronka, Bizkaiak ekosistema berritzaile dinamikoa sendotzen jarraitzen du, eraldaketarekin eta etengabeko hobekuntzarekin gero eta konprometituagoak dauden enpresekin.

2024 berrikuntzarako inflexio-puntu positiboa eta orokorra izan da Bizkaian; izan ere, adierazle kuantitatiboek gora egiteaz gain, hainbat eremutan ere egiten dute (produktua, antolaketa, lankidetza, babesa...). Horrek enpresa-sistemaren heldutasuna adierazten du, nahiz eta sistematizazioan, kulturan eta gaitasunetan erronka garrantzitsuak izan.

Hala ere, erronkek jarraitzen dute:

• Langile espezializatuen eskasia: enpresen % 20k bakarrik du langile dedikatua, baina enpresa handietan hobera egin du.
• Sistematizazio mugatua: plangintzan eta tresnetan aurrerapenak dauden arren, enpresa gehienek oraindik ez dute berrikuntza sistematikoki integratzen.
• Kultura-arraila: laguntza publikoak areagotu diren arren, enpresa askok ez dute berrikuntza premiazko premiatzat hartzen.

Enpresa gehienek jarduera berritzaileari eusteko edo handitzeko asmoa dute, bereziki produktu/zerbitzuan ( % 38) eta prozesuetan ( % 34,5). Horrek etorkizun oparoa adierazten du.

Azken batean, Bizkaiko enpresak eredu berritzaileago baterantz ari dira aurrera egiten, sendotzeko seinale argiekin, baina baita hobetzeko arlo nabariekin ere. Berrikuntza enpresa-estrategietan gero eta txertatuagoa dagoen arren, oraindik lana dago egiteke balio transbertsal bihur dadin, lurraldeko ekosistema ekonomiko osoan modu integralean presente egon dadin.

IKUSI TXOSTENA - IKUSI LABURPENA