Oro har, nabarmendu egin beharra dago Euskadiko egoiliarrek patente europarren inguruan egindako eskabideak berriro hazi direla, eta, era berean, nazioarteko patenteek ere gora egin dute, neurri txikiagoan izan bada ere.

Seguruenik, patente europarren nahiz nazioarteko patenteen aldeko apustu horrek azaltzen du zergatik jaitsi diren patente nazionalen eskabideak eta emakidak.

Joera horren arabera, enpresa atzerritarrekin ezartzen dira harremanak, eta haiek balio handiagoa ematen diote eskabide europarrari espainiarrari baino, lurralde-irismena handiagoa delako eta OEPk eskabideari egiten dion azterketa-prozesua kalitatekoa delako. Izan ere, nazioarteko aitortza dauka.

PATENTE NAZIONALAK

Bizkaian, ESPAINIAKO PATENTEEN ETA MARKEN BULEGOAK 2023an patente nazionalen inguruko eskabideei buruz argitaratu dituen azken datuen arabera, 2016an hasitako beherakadak zenbait urte iraun ondoren, 2023an %34,3 berreskuratu da 2022ko 19tik 29ra igotzean. Hori dela eta, EAEn horrelako patenteetan egindako eskabideen %60,4koa izan da.

Euskal Autonomia Erkidego osoan, ordea, behera egin du, eta, jaitsiera hori leuna izan bada ere (51 eskabidetik 48 eskabidera), etengabea izan da 2016. urteaz geroztik. Euskal Autonomia Erkidegoko patente nazionalen eskabide guztiak Estatukoen %4,4koak izan dira, eta, lortutako asmakizun-jardueraren ratioa 22koa izan denez, bigarren urtez jarraian izan da Estatuko ratioa (23) baino txikiagoa.

Espainian aurkeztu diren patente nazionalen 50 eskatzaile handienen artean, euskal eskatzaile bi daude: 10 eskabide egin dituen EHU 12. postuan dago; eta 4 eskabide egin dituen Gallardo Ingenieria del Embotellado SL, 31. postuan.

Patente nazionalen emakiden atalean, Bizkaiak gora egin du zertxobait, 21 emakida lortzean, hau da, 2022an baino 8 gehiago (EAEkoen %35,7). Euskadin, ordea, 42 egin direnez, 2022an baino zazpi gehiago izan dira, hau da, Estatuan guztira egondako emakiden %6.

EAEn patente nazionalen emakida gehien lortzen dituzten erakundeak zein diren nabarmenduz gero, zeresan handiagoa daukaten enpresak izan dira berriro, %61,9 lortu zituztelako 2023an. Partikularrek erdietsitakoak, ordea, emakida guztien %16,6koak izan dira.

PATENTE EUROPARRAK

Bizkaian, patente europarren 179 eskabideetatik 63 egin direnez, igoera leuna izan bada ere, berriro gora egin du adierazle honetan, eta egiaztatu egin du erakundeen apustu nagusia dela patentatzeko orduan.

Bestetik, zenbait urtez behera egin ondoren, EAEk bigarren urtez jarraian egin du gora, 169 eskabidetik 179 eskabidera igo delako, hau da, Estatuan aurkeztutako eskabide europarren %15,7. Hori dela eta, erkidegoak bigarren asmakizun-ratio onena (81) lortu duenez, Nafarroa (112) baino ez dago bere gainetik, eta Espainia osoak (25) baino 56 puntu gehiago izan ditu.

Atal honetan, berriro ere, ia-ia eskabide guztiak enpresenak izan dira, 156tik 164ra igo direlako, hain zuzen ere, hau da, horrelako eskabideen %91,6.

Estatu mailako eskatzaile nagusien zerrendan, 11 euskal enpresa agertzen dira. Bertan, berriro ere, Siemens Gamesa Renewable Energy Innovation & Technology SL (31) dago 3. postuan; eta, ondoren, 9. postuan, Tecnalia Research & Innovation Fundazioa zein Multiverse Computing SL (14 eskabide).

NAZIOARTEKO PATENTEAK

Bizkaia hazkuntza handiena eduki duen lurralde historikoa izan da, 2022ko 28 eskabidetik 36ra igo delako, hau da, EAEn egindako eskabideen %51,4.

Nazioarteko patenteen inguruko eskabideei buruzko datuen arabera, EAEk 70 eskabide egin dituenez, 2022an hasitako berreskurapenari eutsi dio berriro. Edonola ere, jakintzaren babes-mota horretan, EAEren portaera nahikoa gorabeheratsua izan da, etengabe igo eta jaitsi delako. 2023an EAE osoan egindako 70 eskabideak Estatukoen %8,4koak izan dira.

Atal honetan, berriro ere, ia-ia guztiak enpresenak izan dira, eta, zertxobait ere gehitu dira, 41 eskabidetik 52 eskabidera igo direlako, hau da, 2023an aurkeztutako nazioarteko patenteen inguruko eskabideen %74,2.

Nazioarteko patenteen inguruko eskabide gehien egin dituzten erakunde nagusien zerrendan, unibertsitateak daude. EAEn, ordea, Encofrados J. Alsina enpresa bizkaitarra izan da eskabide gehien (6) egin dituen erakundea. Hori dela eta, sailkapen nazionaleko 8. postuan dago.

ERABILGARRITASUN-EREDUAK

Erabilgarritasun-ereduen inguruko eskabideei dagokienez, Bizkaia ez da oraindik berreskuratu 2022an jasandako beherakadatik, 47 emakida baino ez dituelako lortu, hau da, EAEko erabilgarritasun-ereduen inguruko emakiden %39,1. Bertan, hain zuzen ere, horrelako jabetza industrialaren eskabideak zertxobait jaitsi dira, 2022ko 126tik 119ra igarotzean.

Hartara, EAE 8. postura jaitsi da Estatuko asmakizun-jardueraren sailkapenean, 54ko ratioa lortu du-eta. Beraz, Estatuko batezbestekoa bezalakoa izan da, eta 84ko ratioa erdiestean 1. postuan dagoen Gaztela Leonen atzetik geratu da.

Erabilgarritasun-ereduen emakidek EAEn duten banaketari dagokionez, enpresek erdietsitakoen kopurua nabarmen hazi da 2023an, 2022ko 39 emakidatik 2023ko 67 emakidara igo delako. Horiek horrela, enpresak izan dira emakida gehienak lortu dituztenak, hau da, emakida guztien %55,8.

EAEko sektore teknikoen arabera, emakiden %44,1 “Ingeniaritza Mekanikoa” taldekoak (53 emakida) izan dira. Azpisektoreen atalean, “Manipulazioa” (20 emakida) nabarmendu da EAEn; eta, Bizkaian, “Garraioak” (8 emakida).

DISEINU INDUSTRIALAK

Oraingoan, Bizkaia izan da gehien hazi den lurraldea, 2022an 24 emakida lortu bazituen ere, 29ra igo delako. Hain zuzen ere, EAEn diseinu industrialaren arloan lortu diren emakida gehienak (%54,7) erdietsi ditu.

EAEko diseinu industrial nazionalen emakidei dagokienez, hazi egin den parametroa izan da, 42tik 53ra igo delako. Horiek horrela, Estatu osoan, EAEkoa %3,9koa izan da emakida guztiak kontuan hartuta.

Eskatzaileen motaren arabera, horrelako jabetza industrialari dagokionez, 2023an enpresak izan dira emakida gehien lortu dituztenak, %47,1, hain zuzen ere, enpresek erdietsitako %43,3ren aldean.

MARKA NAZIONALAK

Marka nazionalen emakidei dagokienez, Bizkaiko portaera EAEkoa bezalakoa izan denez, gora ere egin du. Hartara, bertan, marka nazionalen emakidak 828 izan dira, hau da, Euskal Autonomia Erkidegoko guztien %53,4.

2022ko gorakadaren ostean, 2023an serie historikoko emakida-kopuru handiena (1.812) lortu zela kontuan hartuta, orain berriro jaitsi da, EAEn lortutako marka nazionalen emakidak 1.549koak izan dira-eta. Euskal marka nazionalen emakidak Estatukoen %3,6koak izan dira.

Eskatzaileen motaren arabera, enpresenak diren marken emakiden kopuruak behera egin du, iaz gora egin ondoren. Hala eta guztiz ere, marka nazionalen emakiden ehuneko handiena lortzen jarraitzen du. %54,7, hain zuzen ere, enpresak dira, partikularrek lortutako %43,3ren aldean.

2023an, 38.599 marka nazional zeuden EAEn, eta kopuru hori zertxobait jaitsi da, 2022an lortutakoen aldean. Euskal marka nazional guztiak Estatukoen %4,5ekoak izan dira. Bestetik, Bizkaian indarrean dauden markak EAEkoen %51,5ekoak izan dira.